موضوعات: "پژوهش" یا "فراخوان"

مكتب علمى امام جواد علیه السلام

 ه یكى از ابعاد بزرگ زندگى ائمه ما، بعد فرهنگى آنها است. این پیشوایان بزرگ هركدام درعصر خود فعالیت فرهنگى داشته در مكتب خویش شاگردانى تربیت مى‏كردند و علوم و دانشهاى خود را توسط آنان در جامعه منتشر مى‏كردند، اما شرائط اجتماعى و سیاسى زمان آنان یكسان نبوده است، مثلا در زمان امام باقرعلیه السلام و امام صادق علیه السلام شرائط اجتماعى مساعد بود و به همین جهت دیدیم كه تعداد شاگردان و راویان حضرت صادق علیه السلام بالغ برچهار هزار نفر مى‏ شد، ولى از دوره امام جواد تا امام عسكرى علیه السلام به دلیل فشارهاى سیاسى و كنترل شدید فعالیت آنان از طرف دربار خلافت، شعاع فعالیت آنان بسیار محدود بود و ازاین‏ نظر تعداد راویان و پرورش یافتگان مكتب آنان نسبت ‏به زمان حضرت صادق علیه السلام كاهش بسیار چشمگیرى را نشان مي‏دهد.

بنابراین اگر مى‏خوانیم كه تعداد راویان و اصحاب حضرت جوادعلیه السلام قریب صد و ده نفر بوده‏اند (1) و جمعا 250 حدیث از آن حضرت نقل شده (2) ، نباید تعجب كنیم، زیرا از یك سو، آن حضرت شدیدا تحت مراقبت و كنترل سیاسى بود و از طرف دیگر، زود به شهادت رسید و به اتفاق نظر دانشمندان بیش از بیست و پنج‏ سال عمر نكرد!

درعین حال، باید توجه داشت كه در میان همین تعداد محدود اصحاب و راویان آن حضرت، چهره‏هاى درخشان و شخصیتهاى برجسته‏اى مانند: على بن مهزیار، احمد بن محمد بن ابى نصر بزنطى، زكریا بن آدم، محمد بن اسماعیل بن بزیع، حسین بن سعید اهوازى، احمد بن محمد بن خالد برقى بودند كه هر كدام در صحنه علمى و فقهى وزنه خاصى به شمار مى‏رفتند، و برخى داراى تالیفات متعدد بودند.

از طرف دیگر، روایان احادیث امام جوادعلیه السلام تنها در محدثان شیعه خلاصه نمى‏شوند، بلكه محدثان و دانشمندان اهل تسنن نیز معارف و حقایقى از اسلام را از آن حضرت نقل كرده‏اند. به عنوان نمونه «خطیب بغدادى‏» احادیثى با سند خود ازآن حضرت نقل كرده است. (3) هم چنین حافظ «عبد العزیز بن اخضر جنابذى‏» در كتاب «معالم العترة الطاهرة‏» (4) و مؤلفانى نیز مانند: ابو بكر احمد بن ثابت، ابواسحاق ثعلبى، و محمد بن مندة بن مهربذ در كتب تاریخ و تفسیر خویش روایاتى از آن حضرت نقل كرده‏اند. (5)

1- شیخ طوسى، رجال، الطبعة الاولى، نجف، منشورات المكتبة الحیدریة، 1381 ه. ق، ص 397-409. مؤلف «مسند الامام الجواد» تعداد یاران و شاگردان امام جواد را 121 نفر مى‏داند (عطاردی، شیخ عزیز الله، مسند الامام الجواد، مشهد، المؤتمر العالمی للامام الرضاعلیه السلام، 1410 ه. ق) و قزوینى آنها را جمعا 257 نفر مى‏داند (قزوینی، سید محمد كاظم، الامام الجواد من المهد الى اللحد، الطبعة الاولى، بیروت، مؤسسة البلاغ، 1408 ه. ق)

 2- آقاى عطاردى در مسند الامام الجواد با احصائى كه كرده مجموع احادیث منقول از پیشواى نهم را در زمینه ‏هاى مختلف فقهى، عقیدتى، اخلاقى، و… ، تعداد مذكور در فوق ضبط كرده است.

3- تاریخ بغداد، بیروت، دارالكتاب العربی،ج3، صص54 و55.

4- امین، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات،1403 ه. ق،ج2، ص 35.

5- ابن شهرآشوب،قم،المطبعة العلمیة،ج 4، ص384.

 محبوبه نصرتی زاده( استاد)

علت نامگذاری هفته دولت چیست؟

چند روز پس از فاجعه هشتم شهریور سال 60، مرحوم آیت‏ الله ربانی املشی (دادستان کل کشور) در 18 شهریورماه عامل انفجار دفتر نخست‏ وزیری را که به شهادت شهیدان رجایی و باهنر منجر شد، در یک پیام تلویزیونی ‏ معرفی کرد:

«عامل انفجار نخست‏ وزیری شخصی به نام مسعود کشمیری، دبیر شورای امنیت بوده است. این شخص بمبی در کیف خود جاسازی کرده بود که به‏ طور عادی و معمولی، بدون این‏ که هیچ‏ کس به او ظنین شود و هیچ‏ کس هم کیف او را بازرسی و رسیدگی نمی‏ کرده و… خیلی عادی بوده که کیفش را دست بگیرد و برود در جلسه شرکت کند و از آنجایی که منشی جلسه هم بوده، کنار مرحوم رجایی و شهید باهنر بنشیند؛ و این کار را کرده و کیف خود را هم کنار آن‏ ها قرار داده و طوری تنظیم کرده بود که انفجار، اولین‏ بار، این دو شخصیت بزرگ و ارزنده و عزیز را بگیرد… خود او هم رفتاری معمولی داشته است؛ گاهی بیرون می‏ رفته، داخل می‏ شده، با این و آن صحبت می‏ کرده است؛ می‏ رفته است چیزی از بیرون می‏ آورده و گاهی چای می‏ داده است. در بین یکی از این مواقعی که رفت‏ و‏ آمد می‏ کرده است، به بیرون رفته و دیگر برنگشته؛ و در همان موقع این انفجار به‏ وجود آمده و این عزیزان را از ما گرفت. و کشمیری فرار کرد و هم‏ اکنون نیز متواری است و زنده است؛ مگر این‏ که سازمان منافقین از آنجایی که ببیند او شاید وجودش برایشان مضر باشد. وی را از بین برده باشند.»

بعدها آشکار شد که مسعود کشمیری در اوایل انقلاب، از هواداران گروهک منافقین بوده است؛ البته بعدها موقعیت روشن‏ تری در گروهک پیدا کرده و (به گفته یکی از دوستانش) دارای اسم رمز «مجیب» بوده است. برخی افراد بعد از انتشار خبر نقش وی در انفجار نخست وزیری، شهادت دادند که او را در راهپیمایی‏ های منافقین پس از پیروزی انقلاب و یا دفتر گروهک دیده بوده‏ اند. حتی فردی گزارش داد که وی را قبلا در دفتر مسعود رجوی‏  دیده بود. بعد از انفجار دفتر نخست‏ وزیری، از بازرسی از منزل مسعود در شهرستان کرج، مقادیر زیادی سلاح و مهمات و اسناد طبقه‏ بندی‏ شده کشف شد.

بر مبنای اطلاعات پراکنده‏ ای که در مطبوعات و برخی کتب منتشر شده است، خانواده کشمیری که اصالتا از اهالی‏ کرمانشاه بوده‏ اند، دارای وضعیت فرهنگی و اخلاقی نامناسبی بوده‏ اند. پدرش، سعید کشمیری، دارای سوء شهرت بود و در خانواده خود قیود اخلاقی را رعایت نمی‏ کرد که پس از انقلاب به انگلستان رفت. برادر کشمیری نیز ساکن شهر منچستر انگلستان بود. برادر زن (و پسردایی) کشمیری به نام ابوالفضل دلنواز کاندیدای گروهک منافقین برای نمایندگی مجلس از اسلام‏ آباد غرب بود. همسر کشمیری که دختر دایی‏ اش بود به نام مینو دلنواز، هم‏ زمان با انفجار نخست‏ وزیری، توسط عوامل گروهک از محل سکونت خود به خانه تیمی انتقال داده شد و از طریق مرز زمینی عراق یا ترکیه به خارج از کشور گریخت. پدر مسعود بازنشسته شرکت نفت بود که در سال 1377 به‏ علت سرطان در انگلیس فوت و دفن شد.

در کتاب خاطرات حجت الاسلام ری‏ شهری اولین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی در مورد کشمیری چنین آمده است: این انفجار توسط کشمیری یکی از نفوذی‏ های منافقین (ابتدا) در کمیته اطلاعات اداره دوم ارتش انجام گرفت. این کمیته… مسؤولیت آن با آقای مهندس محمد رضوی (محمد کاظم پیرورضوی) بود، شماری از نیروهای‏  معروف سیاسی و اطلاعات کنونی با این کمیته همکاری نزدیک داشتند. در این مجموعه که از نیروهای‏  انقلاب تشکیل می‏ شد، دست‏ کم منافقین دو نفوذی داشتند: یکی همین شخص یعنی کشمیری و دیگر جواد قدیری، که بعد از انفجار نخست‏ وزیری به خارج گریختند… آقای رضوی خیلی مورد اعتماد مرحوم شهید رجایی بود. اینجانب نیز تا آنجا که در رابطه با پرونده‏ هایی که از آن کمیته به دادگاه (انقلاب ارتش) ارجاع می‏ شد، با ایشان ارتباط داشتم، او را فرد صالح و متدینی می‏ شناختم. اما اعتماد ایشان به عنصری مانند کشمیری‏  خطرساز شد… آقای رضوی آن‏ قدر به کشمیری اعتقاد داشت که حتی پس از انفجار نخست‏ وزیری در پاسخ به سؤال تلفنی اینجانب در این‏ باره می‏ گفت: «من هنوز باور نکرده‏ ام که کشمیری در این جریان نقش داشته باشد…» کشمیری ماموریت خود را برای خیانتکاران منافق چنان ماهرانه انجام داد که در شورای امنیت شرکت می‏ کرد و معروف بود که گاه آقای رجایی پشت سر او (که مقید به نماز اول وقت بود!) نماز می‏ خواند!

یکی از کسانی‏ که مدتی با کشمیری همکار بوده است نقل کرده که وی به‏ شدت متظاهر به آداب و اخلاق اسلامی بود و بسیاری اوقات هم وانمود می‏ کرد که روزه است. به یکی از دوستان اداری خود گفته بود چرا می‏ گویی جمعه‏ ها می‏ روم کوه؟ بگو می‏ روم نماز جمعه. من خودم جمعه‏ ها در منزل سیم تلفن را می‏ کشم تا اگر کسی از همکاران یا مسؤولان اداری زنگ زد، تصور کند که من در نماز جمعه هستم. یا این‏ که مثلا در جیب خود دو عدد خودکار می‏ گذاشت و تظاهر می‏ کرد یکی از آن‏ ها شخصی و دیگری اداری است و نمی‏ خواست برای امور شخصی از خودکار بیت‏ المال استفاده کند. همکاران او در کمیته اداره دوم و نخست‏ وزیری تأکید می‏ کردند که وی به‏ اصطلاح خیلی ‏ جانماز آب می‏ کشید و در ظاهر خود را بسیار مذهبی و معتقد نشان می‏ داد. تاکنون هیچ خبری از مرگ کشمیری گزارش نشده است. کشمیری هنوز زنده است. آخرین باری که در انظار عمومی ‏ ظاهر شد، در مراسم ختم پدرش در لندن در سال 1377 بود. بعد از آن هم گزارش‏ هایی در دست است که او را همراه مریم قجر در اردن دیده‏ اند. او مرتکب جرم بسیار بزرگی شده است که احتمالا تا آخر عمرش هم همچنان محتاج گروهک منافقین خواهد ماند.

علت نامگذاری هفته دولت چیست؟

دولت شهید رجائی، نخستین دولت مکتبی بود که پس از حاکمیّت لیبرالها در کشور، عهده‏ دار امور مملکت گردید و در آن دوره‏ ی بحرانی حداکثر تلاش و کوشش خود را برای خدمت به اهداف مقدس انقلاب صادقانه اعمال کرد تا آنجا که جان خویش را بر سر آن نهادند.

پس از عزل بنی صدر، دشمنان انقلاب، سعی در براندازی حکومت اسلامی با از میان بردن مسؤولین نظام کردند و فاجعه جانگداز هفتم تیر 1360، که منجر به شهادت شهید مظلوم بهشتی و 72 تن از یاران امام و انقلاب گردید، ثمره‏ ی‏  تصمیم شیطانی استکبار جهانی و دشمنان انقلاب بود. گرچه عکس‏ العمل سریع، قاطع و انقلابی رهبر کبیر انقلاب و ملّت بزرگ ایران هرگونه ابتکار عمل را از آن‏ ها سلب نمود ولی کار به‏ زعم دشمنان هنوز به اتمام نرسیده بود و طرح نابودی مسؤولین طراز اوّل مملکت در رأس فعالیتهای آن‏ ها قرار داشت. بدین‏ ترتیب واقعه هشتم شهریور در همان سال به وقوع پیوست و رئیس جمهور محبوب محمدعلی رجائی و نخست‏ وزیر متفکّر و دانشمندش حجت‏ الاسلام و المسلمین دکتر محمدجواد باهنر در انفجار دفتر نخست وزیری به درجه‏ ی رفیع شهادت نائل آمدند.

کد خبر: ۴۳۰۵۹۸تاریخ انتشار: ۰۸ شهريور ۱۳۹۳ ” به گزارش تسنیم”

محبوبه نصرتی زاده ( استاد)

نگاه به نیت خواهر و برادری

اقسام نگاه به نامحرم
یکی از دستورات قرآنی، کنترل نگاه است. قرآن خطاب به پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید:
به مومنان بگو چشم های خود را ( از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند… و به زنان با ایمان بگو چشم های خود را ( از نگاه هوس آلود) فرو گیرند.(1)
امام علی( علیه السلام) فرمود:
چشم ها دام های شیطان است.(2)
در یک دسته بندی می توان نگاه را به سه قسم تقسیم کرد:
1) نگاه اتفاقی و ناخواسته؛ این نگاه حرام نیست، گرچه مقدمات آن به وسیله ی خود شخص انجام شده باشد. مثلا شخص به اختیار خود به کوچه و بازار رفته است و چشمش به نامحرمان افتاده است.(3)
2) نگاه عمدی به صورت نامحرمان بدون قصد لذت و احتمال افتادن و به گناه و بدون آن که نامحرم آرایش کرده باشد مانعی ندارد.(4)
3) نگاه با قصد لذت و یا نگاه عمدی به بدن نامحرم حرام است و نمی توان با تعبیراتی مثل قصد بد نداشتن،و نیت خواهر و برادری، دل پاک داشتن و… مشکل را حل نمود.
پی نوشت ها:
1) سوره نور،آیات 30و 31.
2) تصنیف غررالحکم، ص260.
3) استفتائات آیت الله مکارم،ج2،س1036.
4) توضیح المسائل مراجع، م 2433.

محبوبه نصرتی زاده( استاد)

فضیلت زیارت امام رضا(علیه السلام)

عن عبدالعظیم بن عبدالله الحسنی عن ابی جعفر محمد بن علی ارضا علیه السلام. قال: ضَمِنتُ لِمَن زارَ ابی علیه السلام بِطوس عارِفا بِحَقٌهِ الجَنًۀ علی اللهِ تعالی.
حضرت عبدالعظیم علیه السلام: امام جواد علیه السلام فرمود:
” کسی که پدرم را در طوس زیارت کند و عارف به حق او باشد{ یعنی او را امام مفترض الطاعه بداند و ملزم به اجرای دستورات وی باشد} من برای او بهشت را ضمانت می کنم.”
عیون اخبار الرضا علیه السلام،ج2، ص256،ح22.

محبوبه نصرتی زاده ( استاد)

فواید ازدواج

فوايد ازدواج:

« ازدواج و تأسيس كانون زندگي مشترك خانوادگي يكي از بهترين و مهمترين رسوم اجتماعي انسانها است كه از فطرت و آفرينش ويژه آنها مايه مي گيرد. سنتي است بسيار مقدّس و مفيد كه مورد قبول انسانها در طول تاريخ بوده است. ازدواج از ضروريات زندگي انسانها به شمار مي رود و ترك آن يك امر غيرمتعارف و خروج از سنت اجتماعي محسوب مي شود. ازدواج اگر با انديشه و بر طبق معيارهاي صحيح انجام بگيرد فوائد و منافع مهمي را در بر دارد كه به پاره اي از آنها اشاره مي شود.

1. كسب استقلال

دختر و پسر، قبل از ازدواج، جزء خانواده ي پدر و مادر و تابع آنها محسوب مي شوند، طبعاً خواهان استقلالند ليكن از اين حقّ مشروع محرومند. غالباً محصول كسب و كارشان صرف خانواده   مي شود كه خود نيز از آن ارتزاق مي نمايند. در تصميم گيري ها استقلال ندارند و ناچارند از قوانين و ضوابطي كه به وسيله ي پدر و مادر بر خانواده حاكميت دارد، پيروي نمايند. ليكن به وسيله ي ازدواج، زندگي دختر و پسر دگرگون مي شود و شكل جديدي به خود مي گيرد، و استقلال مي يابد. در اين زندگي نوين، دختر و پسر، زن و شوهر مي شوند و يك واحد كوچك اجتماعي را تشكيل مي دهند. مسئوليت مي پذيرند و به استقلال مي رسند.

2. انس و آرامش

يكي از خصائص و نيازهاي طبيعي انسان انس و مودّت و الفت است. تنها زندگي كردن بسيار دشوار و دردناك است.

آرامش و آسودگي كه در اثر ازدواج حاصل مي شود آنقدر مهم است كه خداوند متعال آن را به عنوان يكي از آيات بزرگ خويش معرفي نموده و مي فرمايد:

«يكي از آيات الهي اين است كه براي شما از جنس خودتان جفتي را بيافريد تا با او انس بگيريد    و آرامش بيابيد و در بين شما دوستي و مهرباني قرار داد، و در اين امر براي افرادي كه اهل تفكر باشند آيات و نشانه هايي وجود دارد.»

درست است كه در ازدواج منافع ديگري از جمله ارضاء غريزه جنسي وجود دارد ليكن بزرگترين    و ارزنده ترين فائده، همان آرامش خاطر و آسودگي و دلگرمي است كه براي زن و مرد در اثر ازدواج حاصل مي شود. به همين جهت مي توان گفت كه بهترين نعمتي كه نصيب يك انسان مي شود همسر شايسته است.

حضرت رضا(عليه السلام) فرمود: «بنده خدا به فائده اي دست نمي يابد كه بهتر از همسر شايسته باشد. همسري كه وقتي او را مي بيند شادمانش گرداند و در غيابش از نفس خودش و مال او نگهداري كند.»

3. حفظ عفت و مصونيت از گناه

در اثر ازدواج غريزه ي جنسي كه يكي از نيرومندترين غرايز انساني است در مسير طولاني خود قرار مي گيرد و از انحراف و گناه مصونيت پيدا مي كند. غريزه ي جنسي اگر درست هدايت شود و در مسير واقعي و طبيعي خود قرار گيرد نه تنها زيان ندارد؛ بلكه فوائد فراواني هم بر آن مترتّب    مي شود. در صورتي كه انسان ازدواج كرده باشد و وسيله ي مشروع ارضاء غريزه ي جنسي را در اختيار داشته باشد، بعد از آن با نيروي ايمان مي تواند عفت خويش را نگاه دارد و دامنش  را از زنا، لواط، استمناء و نگاه كردن به نامحرم محفوظ بدارد.

رسول خدا(صلي الله عليه و آله) مي فرمايد: «هر كس كه مي خواهد پاك و پاكيزه خدا را ملاقات نمايد بايد ازدواج كند.»

4. آرامش و تعادل اعصاب

دانشمندان نوشته اند كه ارضاء صحيح و به موقع غريزه ي جنسي و ترشح معتدل بيضه ها براي سلامت جسم و جان آدمي ضرورت دارد. و ترك آن باعث پاره اي از بيماري هاي رواني و گاهي جسماني مي شود. اگر غريزه ي جنسي به موقع و از طريق طبيعي و صحيح ارضاء نشود ممكن است، امراضي از قبيلِ ضعف اعصاب، اضطراب، افسردگي، يأس، دلمردگي، دلهره، پژمردگي، تشنّج، تندخوئي، بدبيني، گوشه گيري و گاهي زخم معده و سوءهاضمه و سردرد، را به همراه داشته باشد. راه طبيعي و مشروع ارضاء غريزه جنسي، ازدواج است. بنابراين هر كس كه به سلامت جسم و جان خويش علاقه دارد بايد در اولين فرصت ازدواج كند.

5. توليد و تكثير نسل

هدف آفرينش جهان، وجود انسان و پرورش و تكامل او مي باشد. توليد و پرورش انسانهاي خداپرست و موحد و نيكوكار و صالح، مطلوب خداي جهان آفرين است. از ديدگاه اسلام فرزند صالح، براي پدر و مادر يك عمل صالح محسوب مي شود كه در سعادت دنيا و آخرت آنها مؤثر خواهد بود.

رسول خدا(صلي الله عليه و آله) فرمود: «تزويج كنيد تا صاحب فرزند شويد و به تعداد شما افزوده شود زيرا من در قيامت با امّت هاي ديگر به وسيله ي كثرت شما مباهات مي كنم. حتي به وسيله ي فرزندي كه سقط شده است.»

و در جاي ديگر مي فرمايند: «چه مانع دارد كه مؤمن براي خودش همسري تهيه كند، شايد خدا فرزندي به او عطا كند كه با گفتن كلمه ي «لااله الاالله» زمين را سنگين نمايد.»

6. تعاون در اطاعت و نيل به ثواب

انسان مؤمن، در صورتي كه همسر مؤمن و موافقي داشته باشد، مي تواند در طريق انجام وظيفه،  از تشويقها و ترغيبهاي همسرش بهره مند گردد و از راه عبادت و انجام عمل صالح و سير و سلوك الي الله از تعاون و همكاري هاي او استمداد جويد.

ابوذر غفاري به رسول خدا(صلي  الله عليه و آله و سلم) عرض كرد: «آيا ممكن است كه ما از نزديكي با همسرانمان لذت ببريم و در عين حال پاداش اخروي هم داشته باشيم؟! حضرت فرمود: اگر همين عمل را به صورت غيرمشروع انجام مي دادي آيا گنهكار نبودي؟ عرض كرد: آري گناهكار بودم بود. حضرت فرمود: پس اگر از طريق مشروع باشد اجر و پاداش خواهي داشت.»

7. سلامت و امنيت اجتماعي

« ازدواج و تأسيس كانون خانوادگي موجب سلامت و امنيت و سعادت اجتماع مي شود. اگر بنياد خانواده ها مستحكم باشد و جوانها به موقع ازدواج كنند و به كانون گرم خانواده دلبسته باشند به طور محسوس از فسادها و بي بندو باري ها و … كاسته خواهد شد.»[1]


1- ابراهيم، اميني، ‌انتخاب هسمر، قم، انتشارات سازمان تبليغات اسلامي، 1369. صص 29-21.

محبوبه نصرتی زاده ( استاد)