چکیده

    در این پژوهش اهتمام بر آن بوده که سیمایی کلی و جامع از تقوا و پرهیزکاری که تا حدی در بر گیرنده جوانب و ابعاد مختلف آن باشد ، تصویر شود ؛ سعی شده است این موضوع از موضع   نهج البلاغه بررسی شود. درباره تقوا کتاب مستقل کمتر دیده می شود و بیشتر در ضمن کتاب های اخلاقی می توان آن را مشاهده نمود.

    روش این تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است و مطالب آن به صورت کتابخانه ای جمع آوری شده است و در سه فصل ارائه می گردد.

    تقوا در لغت یعنی  نگهداری  خویشتن از آن چه باعث غضب و عذاب الهی می شود و در اصطلاح به معنی دوری از گناهان می باشد. حقیقت تقوا عبارت است از: دوری و پرهیز از محیط گناه و داشتن روحیه ای قوی و عالی. تقوای عام و خاص و خاص الخاص مراتب تقوا را تشکیل   می دهند و متقی ایده آل باید از شبهات نیز بپرهیزد. ایمان در اصطلاح یعنی اقرار به زبان و   عمل کردن با اعضا و شناخت و معرفت قلبی. ماهیت ایمان آن چه که در دل جای می گیرد    می باشد و ایمان اگر واقعی و قلبی باشد می تواند منشأ ایجاد تقوا در آدمی گردد.

    تقوا دارای آثار و برکات فراوانی می باشد که ذکر همه آن ها در این تحقیق نمی گنجد،      بنابر این برخی از آن ها را بررسی می کنیم از جمله این که : تقوا و پرهیزکاری باعث قبولی اعمال و رسیدن آن به خداوند می شود و عامل آبادانی دین و استحکام باورهای دینی است و درمان دردهای روحی، روانی نیز توسط آن صورت می پذیرد و در انسان روشن بینی به وجود می آورد، چنین کسی در رهایی از تنگناها و سختی ها ـ ارادی باشند یا غیر ارادی ـ نسبت به افراد دیگر موفق تر عمل می کند. امام علی (ع) برای ایجاد یا تقویت تقوا در کارگزاران آموزه های راهگشایی ارائه کرده اند که عمل کردن به آن ها مدیران را در عرصه سیاست توانمند تر می سازد.

    متقین دارای اخلاق الهی، فردی و اجتماعی هستند. معرفت حقیقی به پروردگار و آرامش ایشان در سختی ها و قلوب محزون از اخلاق الهی آن ها می باشد. اخلاق فردی آن ها عبارت است از این که: از دنیا می پرهیزند و گویی بهشت و دوزخ را در این دنیا نیز مشاهده می کنند و پوشش ایشان میانه است و در قبال خدا و برای خدا متواضعند و گوش دل خود را به علوم سودمند می سپارند. اخلاق اجتماعی آن ها نیز از این قراراست: در گفتارخویش صادقند، چشم خود را از حرام باز می دارند، مردم از شر آن ها در امان هستند، خوبی را جایگزین بدی دیگران می کنند و امانت دار هستند و با همسایگان خوش رفتاری می کنند.

کلید واژه ها : تقوا ، وقایه ، ایمان .

تحقیق پایانی طلبه فارغ التحصیل حوزه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت 

استاد راهنما:حجت الاسلام مختاری 

استاد ارزیاب: خانم فرزانه نیکوبرش 

تاریخ دفاع:1388/9/26