موضوع: "چکیده تحقیقات پایانی"

حج از ديدگاه قرآن و سنت

چكيده
حج باشكوهترين جلوة توحيد نقطة اوج ايمان، رايت بلند و پرچم جاودانه اسلام، ذخيره بزرگ الهي براي همة انسانها و رمز عزت و اقتدار و عظمت مسلمين جهان است. حج يكي از اركان دين فريضه‌اي بزرگ و عبادتي بس تأثيرگذار در جسم و جان مؤمنان است در اين تحقيق كوشش شده، بررسي و جستجو در مورد فلسفة حج و بعضي از اعمال و آثار آن پرداخته شود. كه اين تحقيق تشكيل شده از 5 بخش كه فصل اول آن شامل كليات است كه در كليات پرداخته شده به مقدمه‌اي در مورد حج و سابقة پژوهش تحقيق و همچنين انگيزه و ضرورت و اهداف تحقيق.
اما فصل دوم كه حج و ماهيت آن است در مورد تعريف و مفهوم واژة حج بحث شده و اينكه حج به معناي قصد خانة كعبه يا عمل به احكام آن است و همچنين به معناي بسيار رفت و آمد كردن، آهنگ كردن، باز داشتن، به جراحت ميل فرو بردن به جهت معالجه، غلبه كردن كسي به حجت، قصد طواف كردن كعبه به نيت عبادت و … است.
در اين فصل آمده كه كلمة حج در قرآن، بيش از10 مرتبه تكرار شده و آيات آن بيان شده است. و همچنين در اين فصل جايگاه حج در اسلام و اينكه حج بر سه قسم است حج تمتع، حج قرآن و حج افراد و همين‌طور زمان حج و عمره بيان شده است. در آخر اين فصل به منابع دستيابي به فلسفه و اسرار حج پرداخته شده است.
اما فصل سوم، حج از ديدگاه قرآن است كه به بررسي آيات در مورد حج و بعضي از اعمال آن و تفاسير آن آيات پرداخته شده ابتدا آياتي كه در آن كلمة حج آمده است بيان شده سپس آيه‌اي در مورد كعبه و بعد از آن چگونگي ساخت كعبه و تعمير چندبارة آن از زمان حضرت ابراهيم (ع) تاكنون پرداخته شده است. بعد از آن تفسير آيات 26 تا 28 سورة حج از چند كتاب از جمله مجمع‌البيان و تفسير نمونه و احسن‌الحديث و الميزان بيان شده است.
اما فصل چهارم، حج از ديدگاه سنت است كه به احاديث و روايات در مورد فلسفة حج پرداخته شده روايات زيادي در مورد حج از ائمه معصومين بيان شده است كه اين نشانة برتري و عمق بالاي حج است. در اين فصل روايات مربوط به حج (نه همة روايات بلكه فقط رواياتي كه در حد توان محقق بود) بيان شده و همچنين به فلسفة حج، فقرزدايي حج، پاك شدن گناهان با حج، چيزهايي كه حج با آن كامل مي‌شود و تعطيل كردن حج و انواع حج و عاقبت حج و … از ديدگاه روايات پرداخته شده است.
همچنين به اسرار مناسك حج از ديدگاه امام سجاد و امام صادق (ع) بيان شده كه امام سجاد (ع) در ضمن يك گفتگو و صحبت با فردي به نام شبلي اسرار مناسك حج را بيان مي‌فرمايند.
و همچنين امام صادق (ع) در ضمن روايتي اسرار و دقايق حج را بيان مي‌فرمايند و اما فصل پنجم كه به آثار حج از نظر معنوي و روحاني و عبادي و عرفاني و انساني و اجتماعي و سياسي و اقتصادي پرداخته است.
و در آخر نتيجه‌گيري بيان شده و بعد از آن منابعي كه از آنها در اين تحقيق استفاده شده بيان شده است.

تحقیق پایانی طلبه فارغ التحصیل حوزه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت

استاد راهنما: آقای مهدی رفیعی 

استاد ارزیاب: سرکار خانم نیکوبرش

تاریخ دفاع: 85/4/15

شخصیت تأثیر گذار امام رضا (علیه السلام) در جهان اسلام از بعد فرهنگی و اجتماعی در دوره امامت

چکیده
این تحقیق تحت عنوان شخصیت تأثیر گذار امام رضا (علیه السلام) در جهان اسلام از بعد فرهنگی و اجتماعی به رشته ی تحریر در آمده است.
شناخت ائمه معصومین (علیه اسلام) و سبک زندگی و سیره آنان امری ضروری است تا بتوان در مقاطع مختلف با آنها تاسی جست.
دوره امامت حضرت رضا (علیه السلام) در دوره عصر طلایی جهان اسلام که مقارن با اوج پیشرفت جهان اسلام در دوران هارون و مامون عباسی بود واقع شده بود. به لحاظ شرایط زمان و فرصت هایی که برای آن حضرت ایجاد شد آن جناب در بعد فرهنگی و فکری و اجتماعی تاثیر بسیاری در پیشبرد عقاید صحیح اسلام داشتند. آن حضرت با تشکیل حلقه های درس و تربیت شاگردان و مسافرت به عراق و ایران در تثبیت عقاید صحیحه اسلام نقش بسزایی را ایفا کردند.
این تحقیق به گوشه ای از اقدامات و تلاش‌های حضرت رضا (علیه السلام) در ابعاد اجتماعی و فرهنگی در دوره امامت شان اشاره کرده است.
مطالب تحقیق این گونه به تحریر درآمده که نشان دهد بیشترین تاثیر امام هشتم شیعیان در بعد اجتماعی و فرهنگی از طریق تشکیل جلسات مناظرات و پذیرش ولایتعهدی و تربیت شاگردان و مسافرت به نقاط مختلف بوده است.
این تحقیق بنیادی است که با روش توصیفی و تحلیلی و تاریخی نوشته شده و مطالب آن به شیوه کتابخانه ای جمع آوری شده است.
کلید واژه ها: حضرت رضا (علیه السلام)، اوضاع سیاسی و اجتماعی و اوضاع فرهنگی، ولایتعهدی، مناظرات .

تحقیق پایانی طلبه فارغ التحصیل حوزه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت

استاد راهنما: سرکار خانم رحیم پور

استاد ارزیاب: سرکار خانم خدایی

تاریخ دفاع: 93/10/17

بررسی و نقد برخی شبهات وهابیت

چکیده
وهابیان شبهه های گوناگونی را در زمینه ی مسائل اعتقادی سایر مسلمانان به خصوص شیعیان مطرح کرده اند؛ از جمله شبهاتی که توسط وهابی ها مطرح شده این است که آنان طلب شفاعت از پیامبر (ص) و اولیاء و نیز توسل به ایشان را حرام و راهی به سوی شرک می دانند.
با بررسی آیات و روایات این مطلب روشن می شود که درخواست شفاعت از پیامبر (ص) و اولیا و توسل به آن بزرگواران در صورتی شرک است که درخواست کننده، آن ها را معبود خویش قرار داده و پرستش کند یا این که معتقد باشد که آن ها در فاعلیت و تأثیر گذاری، مستقل از اراده و قدرت خداوند عمل می کنند؛ در حالی که شیعیان، نه تنها چنین اعتقادی ندارند بلکه پیامبر (ص) و اولیا (ع) را واسطه های فیض الهی می دانند که به اذن و اراده ی خداوند عمل می کنند.
بنابراین، درخواست شفاعت شیعیان از آن بزرگواران و توسل به ایشان با چنین اعتقادی، شرک نیست.
از دیگر شبهه های مطرح شده توسط وهابی ها این است که آن ها، زیارت قبور توسط زنان، سفر به قصد زیارت پیامبر (ص)، ایجاد گنبد و مسجد بر روی قبور اولیای دین و برگزاری نماز و دعا در مشاهد مشرفه را بدعت و حرام می دانند.
رجوع به آیات و روایات در این زمینه چند مطلب را می رساند؛ مطلب اول این که: پیامبر (ص) ابتدا بنا بر مصالحی زیارت قبرها توسط زنان و مردان را نهی کردند و بعدها مسلمانان را به آن امر فرمودند، این امر، عام بوده و زنان را نیز شامل می شده است؛ و اما در مورد سفر به قصد زیارت قبور، آیات و روایات حاکی از آن است که چنین سفری نه تنها حرام نیست بلکه مستحب است و برکات ارزشمندی از جمله شفاعت پیامبر (ص) در روز قیامت را در پی دارد؛ مطلب سوم این که: بنای بر قبور از مصادیق احترام به شعائر الهی و ابراز محبت نسبت به خاندان پیامبر (ص) به شمار می رود و امری پسندیده است؛ و مطلب آخر این که: برگزاری نماز و دعا در مشاهد مشرفه، اگر به نیت عبادت و قبله قرار دادن صاحب قبر باشد، شرک است در صورتی که هدف شیعیان از این عمل، تبرک جستن به این مکان های مقدس و صاحبان آن ها است؛ نه عبادت و قبله قرار دادن ایشان؛ بنابراین عمل آن ها شرک نیست.
کلید واژه ها: توسل، عبادت، شفاعت.

تحقیق پایانی طلبه فارغ التحصیل حوزه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت

استاد راهنما: سرکار خانم  نادری نژاد

استاد ارزیاب: سرکار خانم خدایی

تاریخ دفاع: 92/06/26


بررسی عوامل بی حجابی در نظام اسلامی و راه کارهای مقابله با آن

چكيده
يكي از موضوعات بسيار مهم كه جاي بحث و بررسي دارد، عوامل رواج بي‌حجابي در جامعه‌ي اسلامي و ارائه‌ي راه كارهاي مناسب براي گسترش فرهنگ حجاب در نظام اسلامي است. با وجود اين كه حجاب و پوشش مناسب از ضروريات دين اسلام است متأسفانه شاهديم كه بي‌ججابي در جامعه ي كنوني رايج شده و رفته رفته فرهنگ برهنگي غرب جاي فرهنگ اصيل و اسلامي حجاب را گرفته است.
لذا در اين پايان نامه ابتدا ماهيت حجاب از نظر لغوي، اصطلاحي و عرفي مورد بررسي قرار گرفته و پس از اثبات وجوب حجاب و بيان محدوده ي آن با توجه به آيات و روايات و بررسي فلسفه ي حجاب عوامل فردي و اجتماعي بي حجابي و انگيزه هاي استفاده از لباس هاي نامناسب بيان گرديده است.
قطعاً يكي از عوامل مؤثر بر بي حجابي عدم اطلاع افراد از ساختار روحي و جسمي زن و مرد است. ضعف ايمان، بينش منفي نسبت به مسئله ي حجاب، ميل به بي بند و باري،‌ ضعف حيا و غيرت در جامعه را مي توان از عوامل فردي گرايش به بي حجابي نام برد. برخي از عوامل فردي جنبه ي رواني نيز دارد هم چون بيماري آزار رساني (ساديسم)، ناكامي در مسائل جنسي، ميل به خودنمايي و …. علاوه بر عوامل فردي، عوامل اجتماعي و فرهنگي نيز در اين مسأله دخيل است.
بي توجهي و سهل انگاري خانواده نسبت به حجاب دختران و عدم شناسايي و معرفي الگوهاي مناسب، تحقير و رفتار نامناسب با افراد محجبه در برخي اماكن عمومي موجب سلب انگيزه ي برخي از بانوان در حفظ حجاب است و هم چنين تبليغ بي حجابي و مدگرايي توسط بيگانگان، استفاده از پوشش نامناسب در رسانه هاي عمومي، موجب دگرگوني ارزش ها شده و هر يك به طور مستقل به عاملي براي گسترش بي حجابي در جامعه تبديل شده است. علاوه بر موارد فوق تأخير در ازدواج، عدم نظارت مسئولين به توليد كنندگان پوشاك و افراط و تفريط در برخورد با افراد بي حجاب را مي‌توان از ديگر عوامل اجتماعي مؤثر در بي حجابي دانست.
جهت پيشگيري و درمان، بايد تفاوت هاي روحي و جسمي زن و مرد به جوانان -به ويژه دختران- آموزش داده شود. تقويت باورهاي ديني، تاكيد بر حيا و غيرت در خانواده ها، ترغيب جوانان به ازدواج به موقع و مناسب، نظارت بر توليدات لباس و پوشاك، برخورد محترمانه با زنان محجبه و اولويت دادن به آنان در امور اجتماعي، تصويب قانون جهت رعايت حجاب و اجراء و پيگيري آن و … هم چنين احياي فرهنگ امر به معروف و نهي از منكر در جامعه -بدون افراط و تفريط- را مي توان از راه كارهاي مقابله با بي حجابي شمرد.
كليد واژه: حجاب، پوشش، بي حجابي، راه كار، نظام اسلامي

تحقیق پایانی طلبه فارغ التحصیل حوزه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت

استاد راهنما: سرکار خانم غلامی 

استاد ارزیاب: سرکار خانم نیکوبرش 

تاریخ دفاع: 90/10/15

شخصیت و زندگانی حضرت خدیجه (س)

چكيده
در این تحقيق به بررسي زندگاني و شخصيت حضرت خديجه(س) پرداختيم و ابعاد زندگاني ايشان را از جهات مختلف تبيين نموديم. اين تحقيق با زمان ولادت حضرت خديجه(س) شروع مي‌شود و از نظر خانوادگي اجداد و نياكان ايشان بررسي مي‌شود. همچنين شخصيت اجتماعي و عاطفي حضرت، القاب ايشان و ايمان قلبي ايشان به ظهور اسلام قبل از ازدواج با پيامبر بررسي مي‌شود. از نظر تاريخ‌نويسان و محدثان حضرت خديجه(س) قبل از ازدواج با پيامبر(ص) به امر تجارت مشغول بودند بنابراين تجارت ايشان و ثروت بيكران اين حضرت و نوع تجارت ايشان كه به صورت شراكت بوده نيز بررسي مي‌شود. در ادامه نحوه ازدواج و آشنايي ايشان با پيامبر(ص) و پيشگويي‌هاي مختلف و خوابهاي پيام‌آور ايشان مورد تحقيق قرار گرفته است. در مورد ازدواج آن بانو حقيقت اين است كه اين ازدواج بر اساس ارزش‌ها و اصالت‌ها و قالب‌شكني‌ها بود نه براساس تقليد كوركورانه و تطبيق با محيط و قالب‌پرستي‌ها و هوس‌بازي‌ها. در واقع همه تلاش‌هاي خديجه(س) براي رسيدن به همسري بود كه از لحاظ فضيلت و معنويت برجسته‌ترين مردان زمانه بود. در اين تحقيق نحوه پذيرش اسلام اين حضرت و برخورد ايشان هنگام معبوث شدن پيامبر به پيامبري نيز بررسي مي‌شود. به اتفاق همه مسلمين و تاريخ نويسان حضرت خديجه(س) بعد از اينكه همسرش به مقام نبوت رسيد، نخستين زني بود كه اسلام را پذيرفت و به يگانگي خداوند و رسالت حضرت محمد(ص) شهادت داد. حضرت خديجه(س) بعد از اينكه همسرش به مقام نبوت رسيد، نخستين زني بود كه اسلام را پذيرفت و به يگانگي خداوند و رسالت حضرت محمد(ص) شهادت داد. حضرت خديجه(س) در تبليغ دين اسلام با پيامبر(ص) همراهي و مساعدت فرهنگي و اقتصادي نمودند و تمامي ثروت خود را وقف زنده نگه داشتن اسلام نمودند. همچنين اين بانو از خانوادگي نيز سرآمد تمامي بانوان جهان بودند و به طور كامل به امور خانه رسيدگي مي‌كردند و فرزندان بسيار صالح و سالمي تربيت نمودندكه ثمرة اين تلاش‌ها ولادت بانويي چون زهراي اطهر بود. در آخر چگونگي رحلت حضرت خديجه(س) را بررسي كرديم. اين بانو به دليل اسلام‌خواهي و مقاومت در اين راه حدود 3 سال يا 4 سال همراه پيامبر و بني‌هاشم در شعب ابيطالب در محاصره شديد اقتصادي قرار گرفت با توجه به اينكه حضرت خديجه(س) در اين وقت دوران 62 تا 65 سالگي را مي‌گذرانيد يعني در دوران و سنين پيري قرار داشت. فشارهاي بسيار سخت و گوناگون جسمي و روحي كه هنگام محاصره بر محاصره شوندگان به خصوص افراد سالخورده مانند ابوطالب و خديجه(ع) وارد شد به راستي كمرشكن و خردكننده بود و آنها را از پاي درآورد. مطابق روايات وقتي محاصره به پايان رسيد چندي نگذشت كه ابوطالب و خديجه با فاصله چند روز در بستر رحلت افتاده پس از اندك مدتي رحلت كردند.
و در پايان تحقيق مقام و فضايل اين بانوي ارجمند در قرآن و روايات و عالم برزخ و عالم قيامت مورد بررسي قرار گرفته است.

تحقیق پایانی طلبه فارغ التحصیل حوزه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت

استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین سید حسن سید محمدی 

استاد ارزیاب: سرکار خانم شاکری 

تاریخ دفاع: 84/12/20

1 3 5