مدرسه علمیه فاطمیه پاکدشت

چکیده

مسأله « راه هاي دستيابي به عدالت اجتماعي » در جامعه يكي از مسائل مهم اجتماعي است. اسلام نيز به عنوان آخرين دين الهي به عدل و عدالت اهتمام زيادي دارد و يكي از اصول اعتقادي شيعه عدل است، بايد اين مسأله را از ديدگاه كسي بررسي كرد كه خود مظهر الهي بوده است و نظريات بديعش سال ها مورد استفاده محققان مسلمان و غير مسلمان بوده است.

با وجود شعارهاي عدالت محور همواره شاهد بي عدالتي در جوامع مختلف هستيم و همين مسأله اين پرسش را در ذهن به وجود مي آورد كه عدالت واقعي چيست؟ و راه هاي دستيابي به چنين عدالتي كدام است؟ در اين پايان نامه با استفاده از مسائل تاريخي و پيشامدهاي واقعي دوران آن حضرت به توصيف و تحليل مفهوم عدالت ، مزاياي آن و راه هاي دستيابي به عدالت در يك جامعه اسلامي پرداخته شده است. و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتاب خانه ای بوده است و در سه فصل ارائه شده است؛ فصل اول: کلیات، فصل دوم: مفهوم شناسی عدل و عدالت در حکومت و فصل سوم: راه های دستیابی به عالت اجتماعی است.

شكي نيست كه يكي از مظاهر عدالت اجتماعي اين است كه مردم در آسايش همه جانبه زندگي كنند و تحقق چنين امري از ديدگاه علي(ع) در رسيدن حق مشروع هر فرد در جامعه توسط حاكمان و كارگزاران خدامحور ، عادل و متقي و ساده زيست ، مدير و مدبر و شجاع ميسر مي‌باشد. براي برقراري عدالت اجتماعي علاوه بر حاكمان و كارگزاران، قوانين نيز بايد درست و عادلانه باشد و مردم نيز همراهي و نظارت لازم را داشته باشند. اين همان اصولي است كه امام(ع) بدان توجه و تأكيد داشته است.

واژگان کلیدی: عدالت، عدالت اجتماعی، عدالت اقتصادی، عدالت قضایی

تحقیق پایانی طلبه فارغ التحصیل حوزه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت 

استاد راهنما: خانم فاطمه غلامی 

استاد ارزیاب: خانم فرزانه نیکوبرش 

تاریخ دفاع:1389/8/6

چکیده

    در این پژوهش اهتمام بر آن بوده که سیمایی کلی و جامع از تقوا و پرهیزکاری که تا حدی در بر گیرنده جوانب و ابعاد مختلف آن باشد ، تصویر شود ؛ سعی شده است این موضوع از موضع   نهج البلاغه بررسی شود. درباره تقوا کتاب مستقل کمتر دیده می شود و بیشتر در ضمن کتاب های اخلاقی می توان آن را مشاهده نمود.

    روش این تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است و مطالب آن به صورت کتابخانه ای جمع آوری شده است و در سه فصل ارائه می گردد.

    تقوا در لغت یعنی  نگهداری  خویشتن از آن چه باعث غضب و عذاب الهی می شود و در اصطلاح به معنی دوری از گناهان می باشد. حقیقت تقوا عبارت است از: دوری و پرهیز از محیط گناه و داشتن روحیه ای قوی و عالی. تقوای عام و خاص و خاص الخاص مراتب تقوا را تشکیل   می دهند و متقی ایده آل باید از شبهات نیز بپرهیزد. ایمان در اصطلاح یعنی اقرار به زبان و   عمل کردن با اعضا و شناخت و معرفت قلبی. ماهیت ایمان آن چه که در دل جای می گیرد    می باشد و ایمان اگر واقعی و قلبی باشد می تواند منشأ ایجاد تقوا در آدمی گردد.

    تقوا دارای آثار و برکات فراوانی می باشد که ذکر همه آن ها در این تحقیق نمی گنجد،      بنابر این برخی از آن ها را بررسی می کنیم از جمله این که : تقوا و پرهیزکاری باعث قبولی اعمال و رسیدن آن به خداوند می شود و عامل آبادانی دین و استحکام باورهای دینی است و درمان دردهای روحی، روانی نیز توسط آن صورت می پذیرد و در انسان روشن بینی به وجود می آورد، چنین کسی در رهایی از تنگناها و سختی ها ـ ارادی باشند یا غیر ارادی ـ نسبت به افراد دیگر موفق تر عمل می کند. امام علی (ع) برای ایجاد یا تقویت تقوا در کارگزاران آموزه های راهگشایی ارائه کرده اند که عمل کردن به آن ها مدیران را در عرصه سیاست توانمند تر می سازد.

    متقین دارای اخلاق الهی، فردی و اجتماعی هستند. معرفت حقیقی به پروردگار و آرامش ایشان در سختی ها و قلوب محزون از اخلاق الهی آن ها می باشد. اخلاق فردی آن ها عبارت است از این که: از دنیا می پرهیزند و گویی بهشت و دوزخ را در این دنیا نیز مشاهده می کنند و پوشش ایشان میانه است و در قبال خدا و برای خدا متواضعند و گوش دل خود را به علوم سودمند می سپارند. اخلاق اجتماعی آن ها نیز از این قراراست: در گفتارخویش صادقند، چشم خود را از حرام باز می دارند، مردم از شر آن ها در امان هستند، خوبی را جایگزین بدی دیگران می کنند و امانت دار هستند و با همسایگان خوش رفتاری می کنند.

کلید واژه ها : تقوا ، وقایه ، ایمان .

تحقیق پایانی طلبه فارغ التحصیل حوزه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت 

استاد راهنما:حجت الاسلام مختاری 

استاد ارزیاب: خانم فرزانه نیکوبرش 

تاریخ دفاع:1388/9/26

چکیده 

عنوان اين تحقيق ،اقدامات امام علي عليه السلام در موضع سياست و قدرت است . بي ترديد جهان بيني اسلامي شامل عنصر سياست است . مروري بر اصول ، ارزش ها و احکام اسلامي  آميختگي اين دين را با مقوله سياست براي براي هر پژوهش گري آشکار مي سازد .

در اين ميان ، امام علي (ع) به عنوان مفسر اسلام ناب ، مرجع قابل اعتمادي براي استنباط اصول ومباني ديدگاه اسلام در باره سياست است .

از اين رو قبل از بررسي اقدامات آن حضرت در موضع سياست و قدرت ، مباني انديشه سياسي ايشان در ابعاد گوناگون ذکر شده است . ابتدا اهميت و جايگاه سياست از نگاه امام علي (ع)بيان شده ، سپس مباني معنوي و اخلاقي سياست ، اهداف و غايات سياست ، عناصر مشروعيت قدرت سياسي و نقش مردم در اين ميان از ديدگاه امام علي (ع)مورد بررسي قرار گرفته است.

در ادامه بيان مباني انديشه سياسي امام علي (ع) جايگاه دولت و بيعت درانديشه سياسي امام (ع) ، سپس اوصاف و شرايط زمام داران از نگاه امام علي (ع)ذکر گرديده است که اين اوصاف عبارتند از : پايبندي به قرآن و سنت ، عدالت محوري و حق مداري ، انتقاد پذيري ، مردم داري و مهرورزي ، آلوده نبودن به خصلت هاي نا پسند ولزوم تقوا براي ايشان .

پس از ذکر اوصاف زمامداران ، وظايف آنها از ديدگاه امام علي (ع)بيان گشته که اين وظايف شامل:  اقامه حق ودفع باطل، بر پا ساختن نشانه هاي دين ، ايجاد امنيت ورفاه وآسايش بر پا ساختن حدود الهي، ايجاد عدالت وفقر زدايي و دادن سهم ها و بهره ها به حق مي شود .

اقدامات و فعاليت هاي سياسي امام در دوران خلفاي سه گانه نيز قابل توجه است . قابل ذکر است که در دوران خلفا يکسري تحولات در جامعه آن زمان به وقوع پيوسته بود که قبل از ذکر اقدامات و فعاليت هاي سياسي امام علي(ع)اين تحولات (سياسي ، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي ) بيان شده است.

امام علي (ع)در اين دوران ، مخالفت خود را با خود داري از بيعت داوطلبانه ، انتقاد از عملکرد خلفا ، حمايت از منتقدان سياسي ونا ديده گرفتن فرمان خلفا نشان دادند.

همچنين موضعگيري ايشان در برابر غصب خلافت ، با بيان دلايل برتري خودشان ، اقدام عملي وهوشياري در برابر فرصت طلبان صورت گرفت . مشاوره هاي سياسي وعلمي خلفا با امام علي (ع) ، نقش مهم ايشان را در حفظ کيان اسلام وجلوگيري از انحرافات فقهي بيان مي کند .

        اقدامات امام علي (ع) در دوران  حکومت خويش در دو زمينه مورد بررسي قرار گرفته است .

امام (ع) حکومت خويش را با يکسري اصلاحات آغاز کردند که اين اصلاحات عبارت بودند از: اصلاح در تقسيم بيت المال ، کنار نهادن کار گذاران خليفه قبلي و باز گرداندن ثروت هاي عمومي.

سياست هاي علوي در حکومت ، بخش مهم ديگري از دوران حکومت آن حضرت را تشکيل مي دهد. اين سياست ها عبارتند از : سياست هاي اداري که خود شامل :

( راستي و صداقت در سياست ، حق مداري ، به کار نگرفتن خائنان و ناتوانان ، پيوند درشتي با نرمي ، قانون گرايي ، انظباط داري ، گزينش کارگذاران شايسته ، قاطعيت در برابر کار گزاران ) سياست هاي قضاي شامل :(گزينش نخبگان براي داوري ، تامين مالي قضات ، امنيت شغلي قضات  اهتمام به آداب داوري ، مراقبت از قضاوت قضات ، پرهيزاندن از قضاوت ستمگرانه و نا آگاهانه وحدت رويه قضايي، داوري مستقيم امام، جايگاه مصلحت نظام اسلامي در صدور حکم )سياست هاي امنيتي در بر گيرنده (کسب اطلاعات ، سازش به همراه زيرکي ، کيفر ندادن بر پايه گمان واتهام ) سياست هاي اقتصادي شامل ( ترويج فرهنگ کار ، آباداني شهر ها و توسعه کشاورزي  توسعه تجاري ،بازرسي مستقيم بازار ، جلو گيري از احتکار ، گرفتن ماليات ) وسياست هاي اجتماعي شامل (عدالت اجتماعي ، پاسداري از حقوق مردم ، اهتمام به خشنودي مردم وارتباط مستقيم با مردم ) .

امام علي (ع) در طول دوران حکومت خويش با چهار گروه مخالف رو به رو بودند که قبل از بررسي ماهيت اين گروه ها ، اقدامات امام علي (ع) و شيوه هاي رفتار با ايشان را ذکر مي کنيم . امام قبل از هر گونه اقدام عملي ، راه گفت و گو و مدارا را در مقابل مخالفان سياسي خويش پيش مي گرفتند ودر صورت نتيجه ندادن و عدم اثر بخشي ، راه شدت و قاطعيت را .

گروه اولي که به مخالفت با امام علي (ع) برخاستند ، قاعدين بودند که فعاليت هاي قاعدين در جنگ جمل وصفين مورد بررسي قرار گرفته است ، سپس روش امــام(ع) در مبارزه با آنان بيان شده است .

امام علي (ع)در مقابله با سه گروه مخالف ديگر يعني ناکثين، قاسطين ومارقين ؛ پس از احتجاجات فراوان و خطابه هاي پيش از نبرد ، مبارزه در ميدان جهاد را تنها راه حل براي از ميان برداشتن اين مخالفان سر سخت ، ديدند .

قابل ذکر است که در اين پژوهش ، از منابع ومتون تاريخي نويسندگان وانديشمندان مسلمان بهره گرفته شده است و کتاب گرانسنگ نهج البلاغه نيز به عنوان يکي از منابع اصلي و مهم مورد استفاده قرار گرفته است که روش انجام تحقيق هم به صورت کتابخانه اي بوده است .

در پژوهش حاضر ، اين واژگان که همه داراي ريشه عربي هستند به عنوان واژگان کليدي در لغت نامه هاي عربي ، فارسي و انگليسي و دانشنامه سياسي مورد بررسي قرار گرفته است :

1ـسياست : معاني گوناگوني براي آن ذکر شده است مانند پرداختن به امور مردم بر طبق مصلحتشان ، حکومت کردن و… .

2ـ دولت : به معني قدرت ، بزرگي، نهاد دارنده قدرت و … آمده است .

3ـ حکومت: به مفهوم فرمان دادن ، فرمانروايي کردن ، اداره کردن شئون اجتماعي وسياسي مردم و… مي باشد .

4ـبيعت: به معني دست دادن به هم بر ايجاب و انشاي معامله، پذيرفتن سمت و اعلام اطاعت وآمادگي براي اجراي اوامر پيامبر و امام و والي و… .

مهم ترين و ارزشمند ترين نتيجه اين پژوهش و تحقيق اين است که اساساً نگاه زمامداران و کارگزاران در جامعه اسلامي نسبت به سياست و ابعاد آن ، بايد بر پايه آموزه هاي ناب علوي باشد. بر پايه آموزه هاي علوي ، سياست : شناخت و بهره وري از ابزار هاي مشروع در اداره جامعه و تامين رفاه مادي ومعنوي و گسترش عدالت حقيقي در حق مردمان است.

تحقیق پایانی طلبه فارغ التحصیل حوزه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت 

استاد راهنما :حجت الاسلام سید حسن سید محمدی 

استاد ارزیاب: سرکار خانم طوبی شاکری 

تاریخ دفاع: 1384/12/20

چکیده 

فاطمه اطهر دختر رسول خدا احیاگر شخصیت و حقوق زن بوده و بزرگترین شخصیت جهان بشریت است. شخصیتی که علاوه بر فرزند پیامبر بودن، از ارزش والایی برخوردار است. بانویی که الگو و نمونه کامل برای زنان مسلمان می باشد.

زنان امروز اگر خواهان سعادت و پیشرفت هستند، باید از ایشان پیروی نمایند تا به سعادت دنیا و آخرت نایل آیند. حضرت زهرا(سلام الله علیها) در همه جبهه های فرهنگی و اجتماعی و سیاسی حضور فعال داشتند تا مجوزی باشند که همه زنان جهان امروز در این عرصه ها حضوری با نشاط و تاثیر گذار داشته باشند.

حضرت زهرا سلام الله علیها به عنوان یک زن مسلمان ، بهترین الگویی دینی که ، هم وظیفه مادری در خانه به خوبی عهده دار بوده و هم نقش اجتماعی حساسی ایفا کرده باشدحضرت زهرا گرچه بیشتر آن چه ما از این  بزرگوار شنیده ایم، وظایف مادری و تربیتی خانه بوده است، اما ایشان  نقش رهبری خود را در جایی که اقتضا می کرده به خوبی ایفا کرده اند . وقتی به خطابه های آن ها نگاه کنید درمی یابید که درست وقتی شرایط اقتضا می کرده ، لب به سخن و افشاگری گشوده اند. ایشان رهبری پیشرو در سخن گفتن علیه ظلم بوده است .

حضرت زهرا برای احقاق حق خود در مورد مسئله فدک برخاست. نشان داد که زنان مسلمان قرار نیست  آن طور که رسانه های غربی نشان می دهند  فقط در خانه بنشینند و مورد ظلم و سرکوب واقع شوند. برعکس؛ آن ها می توانند کسب دانش کنند و وقتی زمانش برسد می توانند رهبر هم باشند.

در این پژوهش سعی شده با دید تازه ای به بیان الگو بودن بانوی بانوان جهان از جهت ولایی، سیاسی، اجتماعی ، تربیتی و حیاء و حجاب و سیره مبارزاتی و … پرداخته شود. این پژوهش در سه فصل انجام شده است.

کلید واژه : الگو ،  سیره ، حضرت زهرا(سلام الله علیها) 

تحقیق پایانی طلبه فارغ التحصیل حوزه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت

استاد راهنما: خانم فاطمه غلامی 

استاد ارزیاب: خانم حوریه خدایی 

تاریخ دفاع: 1392/8/16

 چكيده

    این  تحقيق  به  موضوع  زندگينامه  سياسي  امام خميني  پرداخته و ابعاد و جوانب زندگي  سياسي ايشان  را مورد  بحث و بررسي  قرار داده است.

      هدف  از طرح  اين تحقيق آشنايي هرچه بيشتر با شخصيت وجودي  امام خميني و سياست هاي ايشان درطول دوران پربار زندگي خويش  در مقابل طاغوت است تا سیاست مداران  امروز کشورمان راه ایشان را سر لوحه کار خویش قرار داده و ادامه دهند و به اداره صحیح  کشور بپردازند و از اقدامات مفید ایشان عبرت و درس بگیرند.روش جمع آوري اطلاعات در این تحقیق  كتابخانه اي مي باشد و به اعتبار ماهيّت و روش ، يك تحقيق تاريخي ، توصيفي و کاربردی مي باشد.

        از آن جایی که سیاست رنگ ها و چهره های متفاوتی از خود در جریان کشورداری  چه از منظر داخلی و چه خارجی دارد و امام خود متخصّص در امور سیاسی (داخلی و خارجی) و مقابله  با هرگونه نیرنگ سیاسی است و از ابتدای زندگی خود تا پایان عمر با تحولات و رویدادهای مهم تاریخی روبه رو شده و عکس العمل های به یاد ماندنی از خود نشان داده اند ،از این رو زندگی ایشان می تواند دانش نامه  سیاسی خوبی  برای سیاست مداران داخلی و خارجی باشد ،به خصوص برای انسان های آزاده ای که  به دنبال حق و حقیقت و فلاح ورستگاری هستند . لذا می توان این دلایل را از ضروریات پرداختن به این موضوع دانست.

        امام خمینی در یک خانواده روحانی و مذهبی- سیاسی  متولد شدند واز همان دوران کودکی به صورت غیر مستقیم در گیر مسائل سیاسی اطراف خود (ظلم خوانین) بودند و از دوران نوجوانی و جوانی و طلبگی و حتی بعد از ازدواج رویداد های سیاسی را دنبال می کردند و پس از کودتای سیاسی رضا خان  به طور مستقیم  وارد عرصه سیاست شدند. امام اسلام را دین سیاست می دانست و سیاست و عبادت را درهم مدغم و این را روش اجرایی رسول اکرم بر می شمرد.

        رویدادهایی چون جریان: انجمن ایالتی و ولایتی - انقلاب سفید - فیضیه خونین - قیام 15 خرداد 1342 – کاپیتولاسیون - تبعید امام و اقامت در ترکیه - زندگی در عراق - توهین به امام خمینی در روزنامه اطلاعات - هجرت ایشان از عراق به پاریس- بازگشت شکوه مند به ایران و پیروزی انقلاب اسلامی مربوط به قبل از انقلاب می شود که امام با آن ها درگیر بود.هم چنین تشکیل دولت موقت – ترور شخصیت های بزرگ و انقلابی- توطئه های منافقان- درگیری در شهر های مرزی ایران- به ریاست جمهوری رسیدن بنی صدر- اشغال سفارت آمریکا- هشت سال دفاع مقدس - حج خونین - قطعنامه 598 و پایان جنگ - پیام به گورباچف - برکناری قائم مقام رهبری مربوط به بعد از انقلاب اسلامی می شود که با رحلت روح  بزرگ ایشان از میان ما زندگی سیاسی پر مخاطره ایشان پایان می پذیرد.  امام خمینی در تمام سال های عمر خود در مقابل این مخاطرات شجاعت و تدبیری الهی به خرج دادند که برای همیشه در تاریخ به یادگار خواهد ماند.

        کلید واژه :سیاست.

طلبه فارغ التحصیل مدرسه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت 

استاد راهنما: حجت الاسلام مرادی 

استاد ارزیاب: خانم نیکوبرش

تاریخ دفاع :1385/9/2